Rak dojke je najčešći maligni tumor kod žena sa oko 1 150 000 novoobolelih žena u svetu svake godine.Svake godine u Srbiji se registruje oko 3700 novoobolelih što predstavlja više od ¼ svih malignih bolesti kod žena.Od raka dojke godišnje umire 1300 žena ,što čini oko 18% smrtnosti od raka.
Stope incidence i mortaliteta su u neprekidnom porastu.Jedan od vodećih uzroka prevremene smrti kod žena otkriva se najčešće u odmakloj fazi.
U trenutku postavljanja dijagnoze,gotovo 2/3 žena već ima regionalno proširenu bolest ili udaljene metastaze što značajno smanjuje njihove šanse za izlečenje.
Petogodišnje preživljavanje lečenog raka dojke otkrivenog u lokalizovanoj fazi/ kada je ograničen samo na tkivo dojke iznosti 97%,regionalno proširene bolesti 79%,a bolesti otkrivene u metastatskoj fazi svega 24%.
Najznačajniji faktori rizika
- godine starosti/ rizik raste sa godinama starosti/
- pozitivna porodična anamneza/ genetski faktor odgovoran za 5.-10 %.Rizik će zavisiti od stepena srodstva ,tipa maligne bolesti, broja i pola obolelih srodnika i njihove starosti prilikom otkrivanja bolesti.
- prethodni rak dojke
- benigne proliferativne bolesti dojke
Ostali faktori rizika:
- reproduktivni faktori
- upotreba hormonskih preparata
- gustina tkiva dojke na mamografskom pregledu.
Režim pregleda:SKRINING PREGLED- mamografski pregled dojki na 2. godine kod žena starosti od 50-70. godina
RUTINSKI REŽIM
klinički pregled dojki na godinu dana od 40. godine.Rizik za nastanak raka dojke postoji kod svake žene,uključujući i one žene kod kojih ne postoji ni jedan poznati faktor rizika.Rizik se povećava sa godinama starosti.
Skrining preglede treba preporučiti svim ženama prema njihovim godinama starosti.U slučaju da indentifikujemo faktore rizika i povećani rizik može biti indikovana primena individualnog režima pregleda.
MAMOGRAFIJA
Mamografija je jedina metoda koja se na osnovu postojećih dokaza smatra efikasnom u otkrivanju ranih stadijuma raka dojke.Rezultati randomiziranih studija pokazuju da se uvođenjem redovnih mamografskih pregleda kod žena starosti od 50.-70. godina može postići smanjenje smrtnosti raka dojke od 25-30 %.Mamografska preglede treba sprovoditi na 2. godine..Klinički pregled podrazumeva inspekciju i palpaciju dojki i regionalnih limfnih žlezda sprovedenu od strane onkologa ili ginekologa ili lekara opšte prakse obučenog za izvođenje ovog pregleda.Ultrazvuk predstavlja dodatnu dijagnostičku metodu koja se koristi za evaluaciju palpabilnih ili mamografijom otkrivenih lezija u dojki.Ultrazvuk se ne može koristiti kao skrining test i ne može zameniti mamografiju.Mamografskim pregledom mogu se otkriti ne samo tumori manjih dimenzija,već i nepalpabilne lezije.
